SMAAKVOLLE SNEAKPREVIEW
Vanaf 1 oktober start in Genk (BE) de expositie ‘Beyond Food and Design’. Designcentrum C-Mine brengt in beeld hoe voedsel vorm geeft aan ons landschap. Curator Jan Boelen nodigde designers uit te reageren op vier lokale maar tegelijk wereldse thema’s rondom voedselconsumptie en –productie. Van viskweek in koelwater tot een marmeren korf voor de uitstervende bij. De expo is tevens het ‘hoofdgerecht’ van Food Fest, een fantastisch breed food- en designfestival.
Als geen andere stad weet Genk de culinaire keuken te verbinden met creativiteit, maar dit jaar was het moment om daar eens extra aandacht aan te besteden. Aanleiding vormde het twintigjarige jubileum van ‘Toegepast’: de jaarlijks terugkerende expositie met de meest talentvolle designgraduates in Z-33 te Hasselt. Een succesvolle formule die in de loop der jaren zelfs onverwachte samenwerkingen tussen ontwerpers heeft voortgebracht en tot de oprichting van diverse labels heeft geleid.
Directeur Jan Boelen – zelf ooit laureaat bij Toegepast – schreef alle deelnemers van de afgelopen jaren aan met het verzoek tot deelname aan een jubileum-editie. Een dertigtal ontwerpers reageerde positief, variërend van illustratoren tot 3D-ontwerpers. Onder leiding van de Nederlandse designexperts Henriëtte Waal, Eric Klarenbeek, Foodcurators en Studio Libertiny deden ze intensief onderzoek naar de thema’s Miningwater, Aqua Farming, Magic Mushrooms en Bee Building. Dit resulteerde in nieuw werk, veelal in co-creatie. Een sneakpreview half augustus toonde de eerste ideeën van de (voormalige) laureaten en gaf inzicht in de evenzo wonderlijke foodstories die als inspiratiebron dienden.
Rond Eisden, een dorp bij Maasmechelen, werd een week lang veldonderzoek gedaan en ontdekte men een prachtig maar vrijwel onbekend waterverhaal. Het dorp blijkt als gevolg van de mijnbouw meters verzakt. Om verdere daling te voorkomen wordt dagelijks water opgepompt. Dit mijnwater heeft de kwaliteit van drinkwater en voorziet zo’n 50% van de Provincie Limburg! Jenny Stieglitz zette het verhaal om in illustraties en Ruben Castro fotografeerde de esthetiek van de wateropslagruimtes. Anderen zoomen in op het hergebruik dan wel de verkwisting van water: Peter Firman maakt een postkaartenreeks over de afwatering van regenwater; Jan Geboers werkt aan de ontwikkeling van en permanente mistwolk.
Katrien Matthys
Mats Horbach en Anne Ligtenberg
Viskweken zit weliswaar in de historie van Genk, maar speelt geen echte rol in de samenleving. In natuurgebied De Maten liggen eeuwenoude visvijvers, die tegenwoordig alleen worden afgevist ter behoud van het beschermde aangezicht van de natuur. Het gaat de natuurbeschermers niet om de visopbrengst, terwijl dit oorspronkelijk wel het doel van vijvers was om het gebrek aan dierlijke eiwitten bij de bevolking te compenseren.
Bijzonder is ook de viskweek in het koelwater van de energiecentrale van Langerlo, een toonbeeld van circulaire economie. Het warme koelwater – restproduct van de elektriciteitsproductie – wordt opgevangen in bassins aan de voet van de toren waar karpers bij wijze van experiment zijn uitgezet. Met een verrassende uitkomst! De hoge watertemperatuur versnelt de groei van de karpers. Dus waarom niet overstappen op de kweek van eetbare vissen met een restaurant naast de kwekerij? Deze verhalen en overwegingen inspireerden Katrien Matthys tot afdrukken van vissen met verlichting en het duo Mats Horbach en Anne Ligtenberg tot een animatie over potentiële toekomstscenario’s die de lokale economie stimuleren.
Eric Klarenbeek
Het plukken van eetbare paddenstoelen blijkt in Genk een erg populaire traditie te zijn. Aanvankelijk geïnitieerd door Poolse en Italiaanse gastarbeiders is er inmiddels sprake van een gastronomische hype en trekken groepen er wekelijks op uit voor de wildpluk. Een inspirerend thema voor de ontwerpers onder leiding van Eric Klarenbeek, die in zijn eigen designpraktijk levende schimmels gebruikt als bindmiddel voor 3D-printing.
Charlotte Vandenborre, Rachelle Dufour en An Onghena
Charlotte Vandenborre, Rachelle Dufour en An Onghena ontwierpen zeefdrukprints voor pluktasjes, waarbij tijdens de wandeling microscopisch kleine sporen van de paddenstoelen worden verspreid.
Wim Buts en Hanne Put
Is de wildpluk ook te cultiveren om verdere schade aan de natuur te voorkomen? Wim Buts en Hanne Put helpen de natuur een handje door hun boomstambank te injecteren met sporen, waaruit eetbare paddenstoelen groeien. Openbare stadslandbouw en ontmoetingsplek ineen.
Tomas Libertiny
Wat verbindt Genk met bijen, het vierde thema van de expositie? Bijensterfte is een actueel, maar tegelijk ook wereldwijd probleem. Steeds meer steden stimuleren het houden van bijen. Genk lanceerde in 2014 zelfs een stedelijk bijenplan! Maar er is meer. Behalve dat Genk een koninklijke imkersbond heeft, staat de bijenkolonie symbool voor de mijnorganisatie en komt het terug als wanddecoratie in haar gebouwen. Genoeg aanknopingspunten om mentor Tomas Libertiny in te schakelen, die bijen gebruikt om voorwerpen te bouwen.
Michaël Verheyden
Linde Hermans
De ontwerpers in Libertiny’s team beschouwen de bij niet als een productiedier, maar plaatsen haar juist op een voetstuk. Ze ontwierpen onder meer een bijenhotel (Linde Hermans) een kostuum voor de Queenbee (Katrien Nijs) en een luxe marmeren bijenkorf (Michaël Verheyden). Dat gaat best wel ver, inderdaad beyond food and design…
Beyond Food and Design – Hoe voedsel vorm geeft aan ons landschap belooft een diepgravende tentoonstelling met een zeldzaam karakter te worden. Vanaf 1 oktober t/m 31 januari 2016 te zien in Designcentrum C-Mine en te combineren met andere hoogstandjes van FoodFest, waaronder films, lezingen, Dinner in the dark, Oh-la-la Ontbijtje en de Slow Wine Pop-up.
www.beyondfood.be (vanaf 15 september online) en www.c-minefoodfest.be
De selectionneur 