BOEK MODERNISTEN IN BERGEIJK

In het kader van ‘100 Jaar De Stijl – Van Mondriaan tot Dutch Design’ verscheen onze uitgave ‘Modernisten in Bergeijk‘, waarin ik de invloed van Gerrit Rietveld, Mien Ruys en Martin Visser op dit Brabantse dorp gedurende de periode 1950-1975 beschrijf. Een overzichtelijk boekje met mooie foto’s in full-color. 

Bergeijk, Brabants plattelandsdorp in het zuiden van Nederland, vlak tegen de Belgische grens. Toen ik er eind jaren negentig kwam wonen, werd ik verrast door het vele erfgoed van Gerrit Rietveld & Mien Ruys. Als kunsthistoricus boeide het me mateloos. Iedereen vertelde een stukje, het verhaal was bij enkelingen bekend maar nooit in de breedte beschreven. Het eerst publiceerde ik erover in 2005 in tijdschrift ‘De Blauwe Kamer’ samen met mijn broer Norbert, architectuurfotograaf. Drie jaar later volgde het boek ‘In Bergeijk’. We wilden hiermee het belang van een vergeten idylle weer onder de aandacht brengen. Je ziet hoe kunst en cultuur onze geschiedenis schrijft. Het kan de aantrekkingskracht van een plek zó vergroten. Dieper en dieper doken we erin, langzaam ontvouwt zich de geschiedenis steeds meer. In 2017 is het erfgoed erkend, De Ploeg gerestaureerd en op de kaart gezet. Een uitgave als eerbetoon aan het modernisme in Bergeijk mocht niet ontbreken in het kader van het jubileumjaar “Van Mondriaan tot Dutch Design – 100 jaar De Stijl’.

Gerrit Rietveld & Mien Ruys
Vanaf midden jaren vijftig werd het Brabantse Bergeijk overspoeld door een golf van moderne architectuur en vormgeving. Architect en meubelontwerper Gerrit Rietveld introduceerde rechte lijnen en geometrische vormen in het katholieke plattelandsdorp; zichtbaar geïnspireerd door de principes van De Stijlbeweging. Hij ontwierp strakke bungalows voor de directie van Weverij De Ploeg, functionele eengezinswoningen, opvallend straatmeubilair en bovenal de legendarische fabrieksbouw van De Ploeg. Landschaps- en tuinarchitecte Mien Ruys volgde in zijn kielzog. Zij schetste diverse tuinen en plantsoenen met als kroonjuweel het park rond De Ploeg waarin ze haakse patronen verwerkte. Hun gezamenlijke opdrachten resulteerden in unieke ensembles waarbij architectuur en groen vloeiend in elkaar overgaan.

De Ploeg & Spectrum
Het creatieve klimaat van De Ploeg en meubeldochter ’t Spectrum trok ontwerpers van formaat aan. Vermaarde designers zoals Martin Visser, Ulf Moritz, Frans Dijkmeijer, Johan van Loon en Joke Visser- Van der Heijden verbonden zich aan hun naam. Velen van hen doceerden aan de Akademie voor Industriële Vormgeving (nu Design Academy) in Eindhoven. Met hun vooruitstrevende blik zetten ze Bergeijks design wereldwijd op de kaart.

Echtpaar Visser
In hun Rietveldhuis ontvingen Martin en Mia Visser kunstenaars van wereldklasse. Als verzamelaars opereerden de Vissers in de voorhoede van de internationale kunstwereld. Daarmee werd Bergeijk na Amsterdam de tweede hotspot van Nederland. Richard Long, Christo en Panamarenko verbleven langere tijd voor projecten in Bergeijk. Bevriende kunstenaars als Donald Judd, Sol LeWitt en Panamarenko produceerden werk in Bergeijk. Museumdirecteuren kwamen kijken wat ‘hot’ en ‘happening’ was! Zo vergaarde Bergeijk naam en roem als internationaal centrum van goede smaak en experimentele kunst.

32 pagina’s, full-color, Uitgeverij Archehov, ISBN: 978-90-821523-6-4

Verkrijgbaar: Museumshops Van Abbemuseum Eindhoven, Centraal Museum & Rietveld Schröderhuis Utrecht, VVV’s Eindhoven & Bergeijk, of te bestellen via: www.onna.nl

Les hier de recensie in Brabant Cultureel